ตำรวจจัดว่าเป็นหน่วยงานที่สำคัญอย่างมากของงานด้านความมั่นคง เนื่องจากตำรวจจะเป็นผู้ดูแลรักษาความเรียบร้อยสิ่งที่เกิดขึ้นในบ้านเมือง ทุกคนในเมืองจะอยู่กันอย่างปลอดภัยได้ ก็เพราะว่ามีตำรวจคอยกวดขัน ตรวจตรา การปฏิบัติตนให้ทำตามกฎหมาย รวมถึงการปราบปรามโจรผู้ร้ายให้หมดสิ้นไป ตำรวจเองก็เป็นหน่วยงานที่มีแผนกย่อยลงไปหลายอย่างเรามาทำความรู้จักตำรวจสันติบาลกัน
การแบ่งอำนาจหน้าที่ของตำรวจ
ก่อนอื่นเราต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่าตำรวจเป็นองค์กรที่มีความซับซ้อนมาก ทั้งในพื้นที่ชั้นในของประเทศ และรอบนอกของประเทศ เพื่อให้การบริหารจัดการองค์กรไปได้เรียบร้อย จึงต้องแบ่งงานกันอย่างชัดเจน องค์กรตำรวจแบ่งงานออกเป็น 4 ส่วนด้วยกัน หนึ่งคือส่วนกองบังคับการเหมือนกับเป็นส่วนกลางของหน่วยงานตำรวจ สองตำรวจนครบาลเป็นกองตำรวจที่มีพื้นที่รับผิดชอบอยู่ในเขตเมืองหลวง (กรุงเทพ) เป็นหลัก สามตำรวจภูธรจะทำหน้าที่เหมือนกองตำรวจนครบาลแต่จะทำพื้นที่นอกเมือง ต่างจังหวัดตามพื้นที่อื่น และสี่ตำรวจสันติบาลเป็นเหมือนกับหน่วยที่คอยซัพพอร์ต สนับสนุนส่วนงานตำรวจนครบาลกับตำรวจภูธร
ประวัติความเป็นมา
กองตำรวจสันติบาลนั้น เป็นกองกำลังที่เกิดมาพร้อมกับการปรับหน่วยงานเป็นตำรวจ โดยวันที่เกิดของตำรวจสันติบาลก็คือวันที่ 17 พฤศจิกายน 2475 โดยผู้กุมบังเหียนส่วนงานนี้คนแรกก็คือ นายพันตำรวจ พระนรากรบริรักษ์ ผู้บังคับการตำรวจภูธรมณฑลพายัพ ได้รับการปรับตำแหน่งให้สูงขึ้นมาดำรงตำแหน่งดังกล่าว
การแบ่งหน้าที่ของสันติบาล
เพื่อให้การทำงานของตำรวจสันติบาลทำได้ออกมาอย่างมีประสิทธิภาพ หน่วยสันติบาลเองก็จะมีการแบ่งหน่วยย่อยออกมาเพื่อทำหน้าที่แตกต่างกัน ช่วงก่อตั้งหน่วยงานโดยแบ่งออกเป็น กองที่ 1-3 บวกกับกองตำรวจแผนกสรรพากร โดยเฉพาะกองที่3 มีความพิเศษย่อยลงไปอีก 4 แผนกไม่ว่าจะเป็นเรื่องของพิมพ์ลายนิ้วมือ, วิทยากร, ข้อมูลของโจรผู้ร้าย เป็นต้น ตอนนั้นสันติบาลเป็นหน่วยงานที่ตั้งอยู่ที่ ท่าเตียน จึงเป็นที่มาของชื่อเรียกว่า สันติบาลท่าเตียนด้วย ก่อนจะย้ายไปอยู่ที่ตึกใหม่
ลักษณะงานของสันติบาล
งานของตำรวจสันติบาลนั้นเป็นอีกงานที่มีความสำคัญมาก ภารกิจหน้าที่ของพวกเค้ามีหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการถวายความปลอดภัยสำหรับองค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท พระบรมวงศานุวงศ์ ผู้แทนพระองค์และพระราชอาคันตุกะ สองดำเนินงานเกี่ยวกับความมั่นคงข่าวกรอง ไม่เพียงแต่หาข่าวกรองอย่างเดียว ยังหมายถึงการวางยุทธศาสตร์ การดำเนินวิธีการสืบค้นข่าวกรองอีกด้วย
ตำรวจสันติบาลจึงเปรียบเสมือนหน่วยงานสำคัญอีกกองหนึ่งของตำรวจ เพราะนอกจากหน้าที่สนับสนุนตำรวจนครบาลและตำรวจภูธรแล้ว งานด้านข่าวกรองพวกเค้าก็เปรียบเสมือนกระดูกสันหลังของการทำงานด้านความปลอดภัยทีเดียว ยิ่งโลกยุคข้อมูลแบบนี้พวกเค้ายิ่งต้องการข่าวกรองให้มากขึ้นไปอีก